Binnenvaarttanker Benzine – Plasbrand

Status van de kaart: Actueel

Laatste update: 17 april 2023

Algemene beschrijving

Een plasbrand ontstaat doordat de tank van de binnenvaarttanker openscheurt na bijvoorbeeld een aanvaring. Hierdoor ontstaat een gat en stroomt een groot deel van de benzine in korte tijd uit. De benzine verspreidt zich over het water en bereikt de kade. Ontsteking van de plas leidt tot een korte hevige brand. De stromingssnelheid van het water is van invloed op de grootte en de vorm van de plas. Door de stroming van het water kan er een ongecontroleerde verspreiding van de plas plaatsvinden.

Effecten

De effecten van een plasbrand zijn warmtestraling en rook. Hierdoor kunnen slachtoffers, schade en brand in de omgeving ontstaan.

Parameters effectberekening

Modelleringssoftware	Gexcon Effects 12.0.1: Liquid release; poolfire: two zone model.
Uitgangspunten
Stofnaam	Winter Grade Gasoline Sample (winterbenzine) [1]
Stofcategorie	LF2
Volume	380m³ [2][3]
Vullingsgraad	89%
Uitstroomdiameter	500 mm
Omgevingstemperatuur	9 °C
Watertemperatuur	9 °C
Temperatuur in tank	9 °C
Windrichting	West
Windsnelheid	5 m/s
Plasoppervlakte	1500 m²
Observatiehoogte	1,5m
Blootstellingduur	20 s
Resultaten
Vrijgekomen massa	230.000kg
Representatief massadebiet	920 kg/s
Duur plasbrand	40 minuten
Diameter plasbrand	45m (R=28m)
Lengte vlammen	50m
Temperatuur vlammen	1000 °C

Effectsfile

Download hier de effectsfile

Effectsfile: Binnenvaarttanker Benzine – Plasbrand versie 12
effects bestand | 1 MB | 16-01-2023

Een “Free viewing demo” waarmee deze file kan worden ingezien is te downloaden via https://www.gexcon.com/software/effects/. Met deze gratis demo is de berekening in effects met bijbehorende grafieken in te zien en beter af te lezen. Wilt u zelf gaan rekenen met de parameters uit de berekening met effects dan heeft u een licentie en aanvullende software van Gexcon nodig.

Kans van optreden

De kans op een plasbrand benzine na een ongeval met een enkelwandige binnenvaarttanker wordt bepaald door de kans op een ongeval, de kans dat daarbij benzine uitstroomt, de kans op een grote uitstroming en de kans op ontsteking van de plas. Deze kans wordt per binnenvaarttanker, per jaar, per vaar-kilometer geschat op [4]:

	N ongeval	N uitstroming	N ontsteking plas	N scenario
Vaarklasse 4	8.67 x 10ˉ⁸	0.22	0.13	=2.4 x 10ˉ⁹
Vaarklasse 5	1.32 x 10ˉ⁷	0.22	0.13	= 3.6 x 10ˉ⁶
Vaarklasse 6	4.14 x 10ˉ⁷	0.22	0.13	= 1.2 x 10ˉ⁸

Factoren die de kans van optreden verkleinen zijn:

Het aantal verladingen verminderen;
Het aantal transportbewegingen verminderen;
Technische specificaties van het schip optimaliseren.

Effecten

De effecten van een plasbrand zijn warmtestraling en rook. Hierdoor kunnen slachtoffers, schade en brand in de omgeving ontstaan [5]. warmtestraling is in combinatie met de blootstellingsduur bepalend voor het slachtoffer- en schadebeeld. De stromingssnelheid van het water is mede bepalend voor het plasoppervlak. In de tabel hieronder zijn de effecten van warmtestraling weergegeven.

In de onderstaande tabellen zijn de effecten van warmtestraling weergegeven. De tabel effectafstanden en gevolgen geeft 3 ringen aan. Binnen de eerste ring komt 99% van de aanwezigen te overlijden. In de tweede ring komen aanwezigen te overlijden of kunnen slachtoffer worden. In de derde ring vallen geen doden maar kunnen aanwezigen nog wel slachtoffer worden. De grens van de derde ring geeft aan tot waar eerstegraads brandwonden kunnen voorkomen. Afhankelijk van de afstand tot het ongeval en de bescherming van bijvoorbeeld gebouwen komen mensen te overlijden (†) of raken gewond: van zeer zwaargewond (T1) tot lichtgewond (T3). Het type trauma [6] is brandwonden over een groot deel van het lichaam. De schade aan objecten varieert van onherstelbare schade tot lichte schade. De effectafstanden zijn berekend vanaf de rand van de plas [7].

De rand van de plas simuleert tevens de kade. Het rekenen vanaf de kade geeft een duidelijk beeld van de effecten en de mogelijke gevolgen op land. In de grafieken is de kade weergegeven met een blauwe streep. Vanaf de blauwe streep worden de effecten op land weergegeven.

De tabel effectafstanden en gevolgen is aangevuld met de onderliggende grafieken met het verloop van letaliteit (percentage doden) versus afstand, warmtestraling versus afstand en warmtestralingscontouren.

Tabel effectafstanden en gevolgen [8]

Tabel effecten personen buiten

	Effectafstand (meter)	Warmtestraling (kW/m²)	Slachtoffers buiten (0 % bescherming)				Slachtoffers buiten zomerkleding (40 % bescherming)				Slachtoffers buiten winterkleding (85 % bescherming)
			†	T1	T2	T3	†	T1	T2	T3	†	T1	T2	T3
1e ring	≤ 40	≥ 35	100	0	0	0	100	0	0	0	86	13	0	0
Grens 1e ring: 99% letaal	40	35	99	1	0	0	100	0	0	0	15	84	1	0
2e ring	40 tot 70	35 tot 10	37	12	0	50	23	26	0	50	5	31	12	50
Grens 2e ring: 1% letaal	70	10	1	1	0	87	1	1	0	87	0	1	1	87
3e ring	70 tot 100	10 tot 4	0	0	0	31	0	0	0	31	0	0	0	31
Grens 3e ring: 1% 1e grd brw	100	4	0	0	0	1	0	0	0	1	0	0	0	1

Tabel effecten personen binnen en schade aan objecten

	Effectafstand (meter)	Warmtestraling (kW/m²)	Schade aan objecten	Slachtoffers binnen (0% bescherming)
				†	T1	T2	T3
1e ring	≤ 40	≥ 35	Onherstelbare schade Alle brandbare materialen gaan branden	40	3	0	12
Grens 1e ring	40	35		10	2	0	45
2e ring	40 tot 70	35 tot 10	Gemiddelde schade Brandhaarden, vervorming van hout en kunststof. Breuk dubbelglas tot 65 meter.	3	1	0	11
Grens 2e ring	70	10		0	0	0	0
3e ring	70 tot 100	10 tot 4	Lichte schade Geen branden, afbladderen verf en ernstige verkleuringen. Breuk enkel glas tot 87 meter.	0	0	0	0
Grens 3e ring	100	4		0	0	0	0

Grafiek letaliteit vs. afstand [9]

De blauwe streep geeft de rand van de plas weer en simuleert de kade.

Grafiek warmtestraling vs. afstand

Contouren warmtestraling

Zelfredzaamheid en handelingsperspectief

Aanwezige personen zijn na het ontstaan van een plasbrand op zichzelf en anderen aangewezen. In onderstaande afbeelding zijn mogelijke handelingsperspectieven weergegeven [10].

Mogelijk handelingsperspectief

Afhankelijk van de situatie en de inrichting van de omgeving kan het handelingsperspectief verschillen. Snel reageren is bevorderlijk.

Voor personen buiten is het handelingsperspectief vluchten (uit het zicht van de brand, onder dekking van objecten zoals muren).
Als er schuilmogelijkheden zijn, is dekking zoeken of een schuilplaats binnen gaan een goed handelingsperspectief.
Voor personen binnen is het handelingsperspectief binnen blijven en schuilen (sluiten van binnendeuren vertraagt de uitbreiding van een eventuele brand).
Als secundaire branden optreden, is het handelingsperspectief vluchten aan de schaduwzijde van het gebouw ten opzichte van de plasbrand (extra beschermende kleding beperkt de blootstelling).

Randvoorwaarden

De onderstaande aspecten zijn mede bepalend voor de mogelijkheden op het gebied van zelfredzaamheid. Deze zijn locatie afhankelijk en staan in relatie tot elkaar.

Het verloop van het ongevalsscenario:

De snelheid waarmee het scenario plasbrand zich voltrekt is afhankelijk van het ontstekingsmoment.
Na ontsteking zijn direct of in korte tijd de effecten merkbaar en duurt de brand ongeveer 40 minuten.

Herkenbaarheid van het scenario:

Een plasbrand is door zijn hitte ontwikkeling direct waarneembaar voor de aanwezigen.
Als de plas nog niet ontstoken is, is het mogelijke gevaar niet direct herkenbaar.

Mate van bewustzijn van de gevaren:

Weten dat er een ongeval is met een binnenvaarttanker benzine
Weten wat de gevaren zijn van benzine
Weten wat je moet doen in geval van een (dreigende) plasbrand

Gesteldheid van personen:

Fysieke gesteldheid
Geestelijke gesteldheid

Aanwezige voorzieningen:

Mogelijkheden om van de bron af te vluchten
Mogelijkheden om te schuilen

Optreden multidisciplinaire hulpverlening

Brandweerzorg

Na het ontstaan van dit scenario komt de hulpverlening op gang. De inzet zal gericht zijn op uitbreiding voorkomen en blussen van secundaire branden.
In onderstaande tabellen is beschreven welke processen op gang komen en welke aspecten relevant zijn.

Relevante brandweerprocessen

Bron- en emissiebestrijding

Bepalen van het bron- en effectgebied;
De plasbrand gecontroleerd laten uitbranden;
Voorkomen van uitbreiding en beperken van effecten door
middel van het afschermen van de omgeving;
Stabiliseren van het incident en ontstane branden in de
omgeving blussen;
Waarschuwen bevolking [11].

Redding

Redden en verlenen van eerste hulp aan slachtoffers (zie slachtoffers).

Relevante aspecten bij het optreden van de brandweer

Aanwezigheid van een actueel IBP van het watergebied [12];
Afstemming van de onderlinge organisatie- en communicatiestructuren van de betrokken partijen;
Voorbereiding op samenwerking met betrokken partijen en passende(grootschalige) slagkracht brandweer (zie capaciteit);
Opkomsttijd van de brandweer (zie opkomst/inzettijd);
Effectieve (grootschalige)bluswatervoorziening (zie bluswatervoorzieningen);
Beschikbaarheid alarmeringssysteem om aanwezigen in het effectgebied te waarschuwen.
Toegankelijkheid aanlandingsplaats in directe omgeving van incident.

Capaciteit [15]

Benodigde omvang slagkracht is afhankelijk van de omgeving. Bij dit incident is uitgegaan van verstedelijkt gebied.
Houdt rekening met de inzet van een peloton (4 tankautospuiten) voor redding/evacuatie en hulpverlening aan slachtoffers via vaartuigen in samenwerking met andere organisaties.

Opkomst/inzettijd [15]

Schematische weergave incident verloop bij grootschalige incidenten

Zorgnormen Incidentbestrijding op het water [16]

30 minuten	– Norm opkomsttijd eerste peloton[17]. De start van de hulpverlening van 1-4 tankautospuiten wordt vastgesteld via het dekkingsplan. – SAR 5 personen (KNRM) – 6 l/m²/min oppervlakte schip (verhoogde gebiedsnorm)
45 minuten	– Beschikbaarheid aanvullend tweede en/of derde peloton met een richttijd van 8 uur inzettijd.
60 minuten	– Inzettijd grootschalige watervoorziening 45-60 minuten (houd rekening met een lange duur van het incident)

Opkomst/inzettijd

Bluswatervoorziening

Vanwege de nabijheid van water is de aanname dat voldoende secundaire bluswaterbronnen voorhanden is ten behoeve van koeling/blussing.
Benodigde capaciteit is 6 l/m²/min [18].

Indicatie bepaling capaciteit slachtoffers [19]

In de hectische fase wordt uitgegaan van de zelfredzaamheid op het schip. Daarnaast komt de redding op gang via de schepen in de directe omgeving. De prioriteit zal uitgaan naar het redden en helpen vervoeren van slachtoffers naar het gewondennest van de ambulance.
Een indicatiebepaling van het aantal personen op een specifieke locatie op de wal is mogelijk via het invoeren van de effectafstanden in Bag populatieservice.

Geneeskundige zorg

Relevante processen bij de geneeskundige hulpverlening

Spoedeisende Medische Hulpverlening: [20]

Triage
Inrichten van een gewondennest en behandelen van slachtoffers;
Vervoeren/Verwijzen naar ziekenhuizen.

Publieke gezondheidszorg

De beoordeling van en maatregelen tegen schadelijke invloeden op de gezondheid via (drink)water (gebiedsafhankelijk).
Onderzoek individueel

Psychosociale hulpverlening

Signaleren getroffenen
Verwijzen getroffenen

Relevante aspecten

Operationele voorbereiding op het vervoer en behandelen van slachtoffers met ernstige brandwonden.
Mogelijkheid om te kunnen keren/vertrekken voor ambulances op de aanlandingsplaats.
Veilige werklocatie voor de GHOR.
Aantal slachtoffers, type slachtoffers en type letsel. Deze zijn locatie afhankelijk en staan in relatie tot elkaar.

Aantal slachtoffers

<10	– In beginsel zijn voldoende middelen op de ambulances aanwezig. Voor specialistische hulpverlening aan kinderen zijn minder hulpmiddelen aanwezig waardoor middelen snel zijn uitgeput.
>10	– Het LPCGBI treedt in werking [21]. – De leidraad GGB kan in werking worden gesteld [22].
>250	De grens wordt bereikt van het aantal slachtoffers dat kan worden vervoerd. Uitgegaan wordt van 250 slachtoffers waarvan 25 T1, 75 T2 en 150 T3 [23].

Type slachtoffers

Aandachtspunt is operationele voorbereiding op het behandelen van kinderen met ernstige brandwonden (locatiespecifiek). Dit vereist een aangepast gewondenspreidingsplan. [24]
Aandachtspunt is hulp aan verminderd zelfredzame personen (zorginstellingen).

Type letsel

Door warmtestraling ontstaan uitwendige brandwonden. Bij inademing van hete gassen ontstaat inhalatietrauma.
Stabilisatie van brandwondenslachtoffers is mogelijk in elk level 1 ziekenhuis [25]. Specialistische behandeling van brandwonden kan in een beperkt aantal centra in Nederland plaatsvinden [26].
Extra aandacht bij de operationele voorbereiding is noodzakelijk bij verhoogde kans op slachtoffers uit de groep van ouderen en kinderen.
Een langdurig traject van nazorg restletsel en psychotrauma [27] is te verwachten.

Water- en zeevaartzorg

Search and Rescue (SAR)

Via de inzet van Search and Rescue (SAR) krijgen slachtoffers toegang tot de geneeskundige hulpverlening.

Nautisch verkeersmanagement

Het regelen van het verkeer is een wettelijke taak van de politie en nautisch beheerder.

Beheer waterkwaliteit

Het zorgdragen voor de kwaliteit van het water.

Beheer waterkwantiteit en waterkeringen

Activiteiten die verricht worden in het kader van waterkwantiteitsbeheer zijn de zorg met betrekking tot hoogwater/ overstromingen, laagwater en ijsbezwaar (in de zin van waterkwantiteit: ijsdammen en stuwing).

Optreden politie

De politie start met de processen

Afzetten en afschermen

Afzetten effectgebied
Creëren veilige werkomgeving voor hulpdiensten
Ontruimen van het effectgebied of aanwezige personen in het effectgebied laten schuilen.

Mobiliteit

Indien nodig begeleidend transport overige hulpverleners als de verkeerssituatie daarom vraagt
Opstellen mobiliteitsplan.
Indien mogelijk informeren van bewoners en/of andere aanwezigen in het gebied.

Indien relevant

Handhaven openbare orde
Strafrechtelijke handhaving

Relevante aspecten bij het optreden van de politie

De politie heeft geen beschermende kleding of ademlucht om op te kunnen treden en kunnen daarom niet opereren in blootgesteld gebied.
Operationele voorbereiding op het afzetten van een groot effectgebied.
Voldoende mensen en middelen om het effectgebied te kunnen evacueren en af te kunnen zetten.

Optreden gemeente (hulpverlening)

Mogelijke taken

Gemeente

Opvang en verzorging van personen uit het effectgebied
Voorlichting/communicatie over het ongeval
Registreren van slachtoffers

Randvoorwaarden

Gemeente

Operationele voorbereiding op het opvangen en verzorgen van personen uit het effectgebied
Voldoende locaties en personeel voor de opvang en verzorging van personen uit het effectgebied
Operationeel voorlichting- en communicatieplan

Maatregelen

Kans

Maatregel	Werking van de maatregel
Wegnemen van de risicobron	Het wegnemen van de risicobron zorgt ervoor dat het scenario niet meer kan plaatsvinden.
Begrenzen van de doorzet	Minder vervoersbewegingen betekent een vermindering van het aantal keer dat het scenario zich voor kan doen en dus neemt de kans op het scenario af.
Scheiden van de doorgaande vaart en overslagkade	Het scheiden van deze twee activiteiten verlaagd de kans op aanvaringen.

Effect en gevolg

Maatregel	Werking van de maatregel
Afstand houden tot activiteit met gevaarlijke stoffen	Dicht bij de plaats van het scenario zijn de effecten het meest merkbaar. De warmtestraling neemt af naarmate de afstand toeneemt.
Verdeling typen gebouwen	Door rekening te houden met het type bebouwing kan het aantal mogelijke slachtoffers bij het scenario worden beperkt. Dat kan bijvoorbeeld door het zodanig verdelen van gebouwen in een gebied dat de meer kwetsbare gebouwen worden beschermd door minder kwetsbare gebouwen.
Hoogteverschillen creëren en benutten	Brandende vloeistoffen verspreiden zich naar het laagste punt in de omgeving. Door hoogteverschil aan te brengen, kan voorkomen worden dat de plasbrand zich kan verspreiden naar het te beschermen gebied. Hoogteverschillen kunnen gecreëerd worden door wallen of het op afschot leggen van oppervlak.
Scherm/keerwand aanbrengen	Door bijvoorbeeld een drijvende afscherming op het water te plaatsen tussen de activiteit met gevaarlijke stoffen en het te beschermen gebied, kunnen brandende vloeistoffen worden gestopt voordat ze het gebied bereiken.
Toepassen van brandwerend metselwerk	De keuze van het metselwerk bepaalt de brandwerendheid van de gevel.
Gebruik maken van minerale wolisolatie	Minerale wolisolatie is onbrandbaar.
Toepassen van brand- en hittewerende beglazing	Brand- en hittewerende beglazing bestaat uit gelaagd glas, samengesteld uit twee of meer lagen blank floatglas en één of meer speciale opschuimende tussenlagen. In geval van brand vormen deze tussenlagen een beschermend schild.
Gebruik maken van houten en stalen kozijnen	Houten en stalen kozijnen zijn getest voor een brandwerende toepassing. Kunststof kozijnen (zonder stalen vulling) zijn niet brandwerend.
Gebruik maken van dakpannen	Dakpannen houden straling tegen en zijn onbrandbaar.
Toepassen van een gesprinkelde buitengevel	Bij een gesprinkelde buitengevel wordt water automatisch over de gevel gespoten in geval van een calamiteit.
Venstertijden	Door gebruik te maken van venstertijden voor het verladen worden de risicovolle en kwetsbare activiteiten gescheiden.

Zelfredzaamheid

Maatregel	Werking van de maatregel
Duidelijke vluchtroutes aanbrengen	Door duidelijke vluchtroutes aan te brengen kunnen mensen het gebied gemakkelijker verlaten.
Verzamelplaatsen bepalen en geschikt maken voor een (dreigende) plasbrand	De verzamelplaats dient dan als een schuilplaats als mensen binnen in het gebouw niet meer voldoende beschermt zijn tegen het scenario.
Galerij / trappenhuis aan de schaduwzijde van een gebouw plaatsen	Door de galerij/trappenhuis aan de schaduwzijde van een gebouw te realiseren, vormt het gebouw zelf een bescherming tegen de warmtestraling.
Risicocommunicatie	Door te communiceren over de mogelijke scenario’s in een gebied en het beste handelingsperspectief worden mensen zich meer bewust van wat ze moeten doen bij het scenario.
Onderhouden schuilplaatsen en vluchtwegen	Onderhoud van schuilplaatsen en vluchtwegen is belangrijk, zodat ten alle tijden van een ongeval de schuil- en vluchtmogelijkheden bereikbaar en inzetbaar zijn.
De (bedrijfs)noodplannen oefenen op een plasbrand	Door te oefenen met het plasbrandscenario in de (bedrijfs)noodplannen weten de werknemers wat ze moeten doen in het geval van een echte calamiteit.

Hulpverlening

Maatregel	Werking van de maatregel
Bluswater	Voor een adequate hulpverlening van de brandweer is het van belang dat voldoende bluswater aanwezig is bij de activiteit met gevaarlijke stoffen. Door de waterbron onderdeel te laten zijn van een doorlopend watersysteem, wordt het water steeds aangevuld.
Waarschuwingsmiddelen	Voor een snelle en effectieve waarschuwing tijdens een ongeval met gevaarlijke stoffen is het van belang dat een waarschuwingssysteem de mensen in het effectgebied kan bereiken.
Werkende communicatiemiddelen	Tijdens een ongeval met gevaarlijke stoffen vindt veel van de communicatie plaatst via radio, internet en telefoon. Het is hierbij van belang dat zendmasten op afstand van de activiteiten met gevaarlijke stoffen staan, zodat deze ook tijdens een ongeval werken.
Afstemming hulpdiensten	Het handelingsperspectief dat aan mensen wordt geboden ten tijden van een ongeval met gevaarlijke stoffen moet worden afgestemd met de inzet van hulpdiensten, zodat de inzet van de hulpdiensten kan aansluiten bij dit handelingsperspectief.

Voorbeeld

28 maart 2011, Duitsland, Haven van Lingen

https://www.youtube.com/watch?v=pxR-EoKBxRk&t=36s

Betere suggesties van een plasbrand op het water kunnen gemaild worden naar: info@nipv.nl

Voetnoten

In Effects 10.0.5. is geen verschil in verbrandingssnelheid tussen zomer- en winterbenzine. Hierdoor zijn de effecten hetzelfde. De effectafstanden van een brand met zomerbenzine kunnen in de praktijk kleiner zijn dan de effectafstanden van een brand met winterbenzine. Reden hiervan is dat aan winterbenzine onder andere butaan is toegevoegd.
Volgens het bureau voorlichting binnenvaart heeft een standaard tanker een totaalvolume van meer dan 3750m3 . Volgens de ontwerptabellen aangeleverd door Plouvier transport is de inhoud van één tank dan 380m3
Het HART gaat uit van een inhoud van 150m3
HART.hoofdstuk 11.4.versie 1.1. april 2015
Bij de slachtofferberekening is uitgegaan van onbeschermde personen. In een toekomstige versie zal onderscheid worden gemaakt tussen drie beschermingsniveaus: geen bescherming, zomerkleding en winterkleding
De GHOR hanteert deze term voor het type verwonding
Effectafstand vanaf de tank minus de straal van de plas = de effectafstand vanaf de kade
Onderbouwing-van-de-slachtofferinschatting-van-het-scenarioboekEV.
Afstanden op basis van geen bescherming en buitenshuis.
In deze beschrijving wordt uitgegaan een plasbrand. Mocht de plas nog niet zijn ontstoken is er meer tijd voor het handelingsperspectief.
Goed werkend internet en mobiele telefonie, buurten ten behoeve van zelfredzaamheid, risicocommunicatieplan
Handboek incidentbestrijding op het water fig. 35 p.137
Verlies van capaciteit, die nodig voor gelijktijdige redding of eerste hulp aan slachtoffers is buitenbeschouwing gelaten, doordat deze situationeel is.
Bij buitengebied is geen afscherming naar omliggende gebouwen nodig
Visie Grootschalig Brandweer Optreden 2012-2016 en Doorontwikkeling Grootschalig Brandweer Optreden(GBO) september 2018 visie 2.0
Handboek Incidentbestrijding op het water, basisnorm figuur 28&3, p.125 Afhankelijk van risicobeeld is er een verhoogde gebiedsnorm
Norm inzetbaarheid eerste basispeloton (alle 4 tankautospuiten) is 30 minuten doorontwikkeling Grootschalig Brandweeroptreden p20
Handboek Incidentbestrijding op het water p125 basisnormen en verhoogde gebiedsnormen Visie Grootschalig Brandweer Optreden 2012-2016 en
Doorontwikkeling Grootschalig Brandweer Optreden(GBO) september 2018 visie 2.0
De Nederlandse slachtofferregistratiekaart p.3. oktober 2006
LPCGBI p.1 september 2013
Leidraad GGB p.12 december 2015
Leidraad GGB p.10 december 2015
Voor kinderen is ander materiaal benodigd. Ouders en kinderen worden bij voorkeur bij elkaar geplaatst. Dit is een complexe factor in het gewondenspreidingsplan
Landelijk netwerk acute zorg www.lnaz.nl
Beverwijk, Rotterdam, Groningen
Casus ” Het Hemeltje” Volendam